1)
Fiziksel
Gelişim ve Hareket Gelişimi:
1.
Çocuk
bu dönemde dışkılama ve işeme kasları üzerinde egemenlik kurar.
2. Çocuk
ayağının tümünü kullanarak sağlam adımlarla güvenlik içinde koşar, kolaylıkla
durup yine koşmaya başlayabilir ve engellerden sakınır.
3.
Dengesini
yitirmeden çömelebilir ve ellerini kullanmadan yeniden ayağa kalkabilir.
4.
Parmaklığa
veya duvara tutunarak merdivenleri çıkabilir ve inebilir. Ancak adım atarken
ayak değiştirerek değil, dengeyi sağlamak için her basamakta iki ayağını bir
araya getirerek inip çıkabilir.
5.
Üç
tekerlekli bisiklete oturur, ama pedalları kullanamaz. Bisikleti, ayaklarıyla
yeri iterek ileri yürütür.
6.
Kalemi
genellikle daha sık kullandığı eliyle, başparmağı ile iki parmağını kullanarak
ucuna epeyce yakın bir yerden tutar.
7.
Kendiliğinden,
hem dairesel hem de ileri geri karalamalar yapar ve küçüklü büyüklü noktalar
çizer.
2)
Zihinsel ve Bilişsel Gelişim:
1.
9.
aydan itibaren, nesnelerin sürekli olduğunu ve önünden kaldırılsa bile var
olmaya devam ettiklerini anlayan çocuk, 2. yaşla birlikte bu nesneyi bir
süreçle temsil etmeye, yani sembolize etmeye başlar. Bu da kavrama ve dil
gelişiminin başlangıcını oluşturur.
2. Çocuklar
büyüdükçe, yaşlarına özgü belirli bir takım düşünce biçimleri
sergilerler.Örneğin sandalyeye çarpınca sandalyeden özür dilemesi gibi. Buna
animizm (cansız nesnelere yaşamsal öğeler yükleme eğilimi) adı verilir.
3. İşlem
öncesi evredeki bu çocuklar, dış dünyayı, kendi "ben-merkezli" bakış
açılarından algılarlar, başka birinin açısından göremezler.
2)
Sosyal
ve Duygusal Gelişim:
1. Yaşamanın 2. yılındaki hızlı gelişim,
çocuğu birçok açıdan bağımsız hale getirir. Heyecanlarını göstermeye, kendisini
özerk bir varlık olarak tanımaya başlar. Kendisini kanıtlamaya çalışır.
2. 2 yaş çocuğu yetişkinlerle birlikte basit
faaliyetlerde bulunabilir. Böylece edilgen bir eleman olmaktan kurtulup, aile
faaliyetlerine katılan ve sosyal ilişkiler kuran etkin bir üyeye dönüşür.
3. 2 yaş çocuğunun tüm beceri, yetenek ve
eğilimlerini güçlü olma ve bağımsızlık duyguları büyük ölçüde etkiler.
4. Bir takım davranış türlerinin belirli
ortamlarda uygulanması gereğini öğrenmeye başlarlar.
5. Çocuğun kakasını ve çişini tutabilmesi ve
uygun bir yere yapması çocuğun yakın çevresinden büyük ilgi görür ve
ödüllendirilir. Böylece çocuk toplumun, iyi, kötü, doğru, yanlış ve ayıp gibi
yargılarıyla karşılaşır.
6. Çocuğun dışkılama ve işeme üzerinde
denetim sahibi olması, seçim yapabilme duygusunun gelişmesine yol açar.
Özerklik duygusu gelişmezse başkaları tarafından denetlenme, kararsızlık, kuşku
ve utanç duygularının temelleri atılır.
7. Tuvalet eğitiminde çocuğun davranışı
ailenin tavır ve tutumları sonucu gelişir veya gelişmez. Tuvalet eğitimi
konusunda çocuğu zorlamamak gerekir. Bu çocukta korku, endişe ve utanç
uyandırır.
8. Aşırı duygulanma, yorgunluk ya da korku
durumlarında anneye/babaya sıkıca sarılır.
9. Engellendiğinde karşı çıkar ve söz
dinlemez.
10. Sahip olduğu şeyleri kararlılıkla korur.
11. Oyuncaklarını ya da yetişkinin ilgisini
paylaşma anlayışı henüz gelişmemiştir.
12. İsteklerini erteleme veya duruma göre
değiştirme anlayışı yeterince gelişmemiştir.
13. 2 yaşına kadar yalnız oynanan oyun, bu
yaştan sonra arkadaş ilişkilerinin başlamasıyla taklit, birbirini seyretme ve
birbirinin oyuncağını alma şekline dönüşür. Oyunlar işbirliğine dayanmayan
paralel oyunlardır.
14. Çocuk bu dönemde benmerkezcidir. Herkesin
kendisi gibi düşündüğünü ya da hissettiğini sanır. Empati geliştiremez.
15. 2 buçuk yaş itibariyle çocukta olumsuz,
kararsız ve isyankâr bir tutum oluşur. Bu evrenin ebeveynlerin tutumu nedeniyle
sağlıklı bir şekilde atlatılamaması durumunda çocukta ileriki yıllarda
saplantı, aşırı gerginlik ve inatçılık huyları yerleşir.
3)
Duyusal
ve Algısal Gelişim:
1. Resimli kitaplardan çok hoşlanır; en çok
beğendiği resimlerde ince ayrıntılara dikkat eder.
2. Fotoğraf bir kez gösterildikten sonra,
tanıdığı yetişkinleri fotoğrafta ayırt edebilir ancak genelde kendisini
tanıyamaz.
3. Ancak 2 buçuk yaşından itibaren
fotoğraflarda kendisini tanıyabilir.
4. Kendisiyle konuşulduğunda ilgiyle dinler.
5)
Dil gelişimi:
1.
2 yaş
çocuğunun konuşması yabancılarca bile kolay anlaşılabilir ancak hala pek çok
çocuksu öğe içerir.
2.
Sözcük
dağarcığı hızla gelişmektedir.
3.
İki
sözcüklü cümleler kurabilir.
4.
Sık sık
"Kim?" ve "Niçin?" sorularını sorar.
5.
En zor
kavrayabildiği sözcükler kendi ile ilgili zamirlerin yerinde kullanılmasıdır.
6.
Yoğun
duygulanıma yol açan durumlarda kekeleme oldukça yaygın ama geçicidir.
7.
Tuvalet
gereksinmesini uygun zaman ve yerde dile getirip önceden haber verebilir.
8.
2 buçuk
yaşından itibaren kelime dağarcığı 200 ya da daha fazla sözcüğe ulaşır. Beni,
bana, ben ve sen zamirlerini doğru olarak kullanabilir.
KAYNAKÇA:
1)
YAVUZER, Haluk. (2000). Bedensel, Zihinsel ve Sosyal Gelişimiyle Çocuğunuzun
İlk 6 Yılı. İstanbul: Remzi Kitabevi, 12. Baskı
2) OKTAY, Ayla. (1999). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem. İstanbul:
Epsilon Yayıncılık, 1. Baskı
3) SASAOĞLU, K. Filiz. (1998). Anne ve Çocuk Sağlığı. İstanbul: Esin Yayınevi,
2. Baskı
4) ÖZER, Dilara Sevimay- ÖZER, Kâmil. (1998). Çocuklarda Motor Gelişim.